wtorek, 15 kwietnia 2014

Aut viam inveniam aut faciam (Uwaga! Tekst zawiera dokładny opis powieści!)

Przemoc jest często utożsamiana z mężczyznami. Od dziecka są oni uczeni rywalizacji, bywają też pośrednio lub bezpośrednio zachęcani do ukrywania swej wrażliwości. W piaskownicy problem ustalenia właściciela grabek częściej zostaje rozwiązany pięściami niż na drodze pokojowych negocjacji. Generalizując, dziewczynki obdarowuje się misiami, lalkami a chłopców samochodami, karabinami, czołgami. Bohaterami filmów akcji są zazwyczaj mężczyźni. Stosunkowo rzadko oglądamy sceny z walczącymi kobietami. Chciałam dodać, że podobnie jest z grami komputerowymi, ale siedzący obok znawca tematu skutecznie wyprowadził mnie z błędu ;). Jakie wnioski wypływają z tych danych? Zdaniem autora książki "Morderca za ścianą" D. M. Buss "co roku mężczyźni są sprawcami około 87 % wszystkich zabójstw popełnianych w Stanach Zjednoczonych".

Natura nie wyposażyła płci pięknej w masywne ramiona. Nasi partnerzy często są od nas fizycznie silniejsi i wytrzymalsi. Skrajnie uogólniając, za atrybuty kobiet uważa się: opiekuńczość, delikatność, komunikatywność, umiejętność odczytywania mowy ciała, empatia i wrażliwość. Jednak ten kruchy wizerunek eterycznej istoty rozpada się z trzaskiem w zderzeniu z wizją C. Lackberg w "Kamieniarzu". Przedstawioną w nich bohaterkę cechuje szokująca bezwzględność, upór w dążeniu do celu i skrajne skupienie na własnej osobie.

Agnes, dla której życie było jedynie źródłem niekończących się przyjemności, doznaje szoku, gdy po raz pierwszy musi ponieść konsekwencje swoich działań. Gorący romans z kamieniarzem owocuje niespodziewaną ciążą.Wiadomość o potajemnych poczynaniach krnąbrnej córki trafia zamożnego przedsiębiorcę prosto w serce, zamieniając je w kamień. Zmusza on winowajczynię do poślubienia prostego robotnika. Przestronną willę zastępuje obskurny barak a eleganckich finansistów- gromada rozkrzyczanych dzieci, spoceni kamieniarze i ich zmęczone życiem żony. Młoda para nie dogaduje się, czuć narastającą frustrację i zniechęcenie. Niespodziewany podarunek staje się ostatnim punktem zapalnym w ich relacji. W walce o utraconą wolność Szwedka układa w głowie diabelski plan. Z zimną krwią morduje męża a potem dzieci. Następnie wznieca pożar aby zatrzeć ślady zbrodni i stworzyć pozory wypadku. Przestępczyni emigruje do przedwojennej Ameryki, gdzie otoczona gromadą adoratorów oddaje się uciechom tego świata. Niestety ta bajkowa aura szybko się kończy wraz z wybuchem międzynarodowego konfliktu zbrojnego. Główna bohaterka postanawia wrócić do ojczyzny. Aby uwiarygodnić opowieść o amerykańskim śnie, porywa małą, zagubioną dziewczynkę. Kilkulatka staję się sprytnym narzędziem w rękach Agnes, planującej usidlenie kolejnej ofiary. Łowczyni dopina swego i w niespełna kilka miesięcy po powrocie ponownie rozbrzmiewają kościelne dzwony. Życie u boku nowego męża- skąpca nie spełnia jednak jej oczekiwań. W myślach knuje kolejną intrygę. Niedługo po ślubie wdaje się też w gorący romans z kolejną tzw. dobrą partią i po raz kolejny zostaje wdową. Dopiero pod koniec powieści autorka podaje makabryczne szczegóły drugiej zbrodni, upozorowanej na wypadek.

Lata mijają i Szwedka zdaje sobie sprawę, że już niedługo nie będzie mogła opierać swego życia na tak kruchym fundamencie jak uroda. Niestety, jej nowy wybranek nie zamierza składać żadnych poważnych deklaracji, ponadto wydaje się coraz bardziej zdystansowany. Powodem ochłodzenia uczuć w ich związku okazuje się młoda sekretarka, będąca świeżym obiektem westchnień kochliwego finansisty. Ogarnięta furią, zdradzona kobieta zabija swojego kochanka. Zostaje aresztowana i skazana na długi pobyt w więzieniu.

Portret bohaterki "Kamieniarza" nijak nie przystaje do funkcjonującego przez wieki poetyckiego motywu kobiety romantycznej i niewinnej. Lackberg przedstawiła Agnes jako istotę pozbawioną skrupułów, zimną, wyrachowaną kocicę zastygłą w oczekiwaniu na kolejny morderczy skok. Kto w tym polowaniu okazał się zwycięzcą a kto przegranym? Kto był sprawcą a kto ofiarą? Jakie perspektywy oferowało państwo szwedzkie młodej ciężarnej dziewczynie pozbawionej wpływów bogatego ojca? Z jakimi partnerami się wiązała? Jak ją traktowali? Czy były to wartościowe relacje, czy tylko pewnego rodzaju wymiana dóbr-przyjemność obcowania z piękną kobietą w zamian za zaspokojenie potrzeb bytowych? Można potępić jej skrajny materializm, ale nie zapominajmy o dziesiątkach mężczyzn, których zdecydowanie nie interesowały jej przymioty charakteru... Już od najmłodszych lat bohaterka szybko odkryła działanie różnych mechanizmów funkcjonujących w społeczeństwie i sieć nieskomplikowanych międzyludzkich zależności.

Kolejna część kryminalnej sagi wywarła na mnie ogromne wrażenie. Na uwagę zasługuje zastosowanie w powieści ciekawej konstrukcji. Przeszłość przeplata się tu z teraźniejszością, co pozwala czytelnikowi dostrzec ciąg przyczynowo- skutkowy poszczególnych wydarzeń. Lackberg dokonała też jednoznacznej i miażdżącej oceny moralności nowoczesnego społeczeństwa. Akcja "Kamieniarza" dzieje się w XX wieku. W trakcie lektury miałam jednak uczucie, jakby wpuszczono mnie do niebezpiecznej dżungli, gdzie wciąż rządzą pierwotne instynkty i toczy się bezpardonowa walka o przeżycie. Uroda Agnes w wielu przypadkach okazała się kluczem do sukcesu, była to niepokonana broń, przełamująca wszelkie umocnienia obronne. Dlaczego więc bohaterka miałaby korzystać z okrężnej i bardziej wyboistej drogi do osiągnięcia szczytu? Ano właśnie dlatego, że ta pozornie łatwa i przyjemna ścieżka zaprowadziła ją na zatracenie. Szwedka wyrzekła się swego człowieczeństwa, stawiając własne interesy na pierwszym miejscu. Bujny ogród życiowych możliwości przeistoczyła w martwe i ponure zgliszcza...